Systematyka w praktyce

Ostatnio opowiadałyśmy o pracy taksonomów, czyli biologów, którzy zajmują się opisywaniem gatunków i grupowaniem ich w jednostki o układzie hierarchicznym, odzwierciedlające naszą wiedzę o podobieństwach i pokrewieństwie organizmów żywych. Jedną z podstawowych kategorii systematycznych, zarówno w botanice, jak i w zoologii, jest RODZINA, która łączy spokrewnione ze sobą RODZAJE reprezentowane przez różne GATUNKI.

Co daje nam znajomość RODZIN w świecie roślin? Pozwala „wyłapać” charakterystyczne cechy budowy znalezionych okazów, niekiedy daje wskazówki na temat ich fizjologii lub właściwości leczniczych/ toksycznych, a w praktyce znacznie ułatwia korzystanie z klucza do oznaczania gatunków.

I tak np. wiemy, że bakłażan, papryka, pomidor, ziemniak, ale także dziko rosnąca psianka słodkogórz należą do rodziny psiankowatych. Róża, jabłoń, czereśnia, jarzębina i setki innych rodzajów połączono w bardzo liczną rodzinę różowatych. Szałwia, mięta, tymianek i jasnota przynależą do jasnotowatych.

W czym podobni do siebie są przedstawiciele wymienionych przeze mnie rodzin? Jakie podobieństwo łączy ze sobą ziemniaka i pomidora? Na to pytanie łatwiej znajdziemy odpowiedź, gdy przyjrzymy się rosnącym w ogrodzie roślinom. Najważniejszym elementem, na którym opiera się systematyka roślin, jest budowa organów generatywnych (rozrodczych) - w tym przypadku będą to KWIATY. Zarówno ziemniak jak i pomidor posiadają kwiaty o podwójnym okwiecie, składającym się z kielicha i korony. Kwiaty mają symetrię promienistą, gwiazdkowata korona składa się z pięciu płatków. W kwiecie znajdziemy zarówno męskie jak i żeńskie elementy: pięć pręcików o wydłużonych pylnikach, które otaczają szyjkę pojedynczego, centralnego słupka. W rodzinie psiankowatych najczęściej wytwarzanym owocem jest jagoda. Znaczna część gatunków psiankowatych wytwarza trujące alkaloidy, m. in. solaninę.

Ziemniak (Solanum tuberosum L.)

Pomidor (Solanum lycopersicum L.)

Ale chwila…przecież te kwiaty zupełnie nie pasują do schematu budowy kwiatka, który wtłoczono nam do głowy w czasie nauki szkolnej? To w jaki sposób „zwykły człowiek” ma znaleźć w kwiecie elementy o których pisałam - te wszystkie słupki, pylniki i kielichy i korony? O tym już niedługo w kolejnym poście ;)

Skrytek Polny